Ostroga piętowa – objawy i leczenie

Ostroga piętowa – przyczyny powstawania wyrośli kostnych a ból pięty

Ostroga piętowa może być widoczna na zdjęciu RTG stopy w dwóch umiejscowieniach kości piętowej. W zależności od jej lokalizacji wyróżnia się ostrogę piętową dolną i ostrogę piętową górną.

Ostroga piętowa dolna (ostroga podeszwowa)

Ostroga piętowa dolna to ostroga kostna utworzona w pobliżu przyczepu rozcięgna podeszwowego do guza kości piętowej. Rozcięgno podeszwowe to włókniste pasmo rozpostarte między kością piętową a stawami śródstopno-paliczkowymi palców. Rolą rozcięgna jest bierna stabilizacja sklepienia podłużnego stopy.

Wyrośl kostna, jaką jest ostroga piętowa, wcale nie musi bezpośrednio wywoływać bólu w obrębie pięty. W większości przypadków ból pojawia się na skutek stanu zapalnego rozcięgna podeszwowego. Należy pamiętać, że jest to nazewnictwo umowne, ponieważ w obrębie tkanek rozcięgna nie rozwija się typowy stan zapalny, a raczej zmiany o charakterze przeciążeniowo-zwyrodnieniowym przy przyczepie do kości (entezopatia rozcięgna). Wskutek powtarzanych przeciążeń dochodzi do powstania mikrourazów rozcięgna, które następnie bliznowacieje i traci swoją uporządkowaną włókienkową strukturę. W okolicy guza kości piętowej dochodzi jednoczenie do powstania zwapnień – wtórnie tworzy się ostroga piętowa dolna.

Jakie są objawy zapalenia rozcięgna podeszwowego?

Dolegliwości bólowe pięty związane z zapaleniem rozcięgna podeszwowego pojawiają się zwykle rano przy stawianiu pierwszych kroków po wstaniu z łóżka. Ból w obrębie pięty nasila się przy bezpośredniej palpacji dolno-przyśrodkowej powierzchni guza piętowego. W trakcie dnia wielu pacjentom udaje się ten ból „rozchodzić”. U pozostałych osób może dojść do utrzymywania się dolegliwości nierzadko uniemożliwiających swobodne postawienie pięty na podłoże, co utrudnia chodzenie i codzienne funkcjonowanie.

Ostroga piętowa górna

Ostroga piętowa górna jest widoczna na górno-tylnej części pięty przy przyczepie ścięgna Achillesa do guza kości piętowej. Przyczyną tworzenia się ostrogi piętowej jest proces analogiczny do entezopatii rozcięgna podeszwowego, przy czym nadmierne zmiany przeciążeniowe obejmują tu ścięgno Achillesa. Górna ostroga piętowa może dodatkowo predysponować do podrażnienia i zapalenia kaletki Achillesa. Objawia się to bólem z tyłu pięty nasilającym się, gdy zapiętek buta mocniej dociska do stopy. Objawy ostrogi piętowej górnej mogą ponadto obejmować pogrubienie obrysu i tkliwość palpacyjną ścięgna przy jego przyczepie, co jest związane z toczącą się tendinopatią (chorobą przeciążeniową ścięgna).

Kasia z recepcji

Niepokoją Cię uporczywe bóle pięty? Udaj się do lekarza ortopedy specjalizującego się w diagnostyce schorzeń stopy oraz stawu skokowego. Podczas konsultacji ortopedycznej z USG specjalista dokładnie oceni stan Twojej stopy, a także przeprowadzi precyzyjne badanie ultrasonograficzne. Pomoże to w ustaleniu diagnozy i zaplanowaniu leczenia.

Umów wizytę u ortopedy

Diagnostyka bólu pięty i ustalenie właściwego rozpoznania

Życie z bolesną ostrogą piętową może wiązać się ze znacznym obniżeniem jakości codziennego funkcjonowania. Aby jak najszybciej pozbyć się dolegliwości bólowych podczas chodzenia, konieczna jest wizyta u lekarza ortopedy, który dokładnie zbada stopę i przeanalizuje wyniki badań obrazowych.

Zdjęcia RTG uwidaczniają ostrogi piętowe głównie jako skutek a nie przyczynę patologii obecnej w obrębie stopy. Niemniej jednak zdjęcia rentgenowskie stopy może być pomocny w wykluczeniu złamań, jałowej martwicy czy guzów tkanki kostnej pięty.

Aby lekarz ortopeda mógł ustalić prawidłowe rozpoznanie przyczyn bólu pięty konieczne jest wykonanie badania USG stopy. W trakcie badania lekarz jest w stanie ocenić strukturę ścięgna Achillesa oraz rozcięgna podeszwowego w miejscach ich przyczepów do kości piętowej. Ponadto możliwa jest wizualizacja pozostałych przyległych tkanek miękkich i powierzchownie przebiegających nerwów, w obrębie których mogło dojść do rozwinięcia się innych patologii (np. zapalenia pochewek ścięgnistych mięśni lub rozwoju neuralgii z powodu ucisku nerwu zaopatrującego piętę).

Warto wspomnieć, że symetryczne „ostrogi piętowe” (obustronne zapalenie rozcięgna podeszwowego lub ścięgna Achillesa) może wiązać się z zaostrzeniem chorób układowych tkanki łącznej, takich jak np. reumatoidalne zapalenie stawów. W tym wypadku lekarz ortopeda może zlecić wykonanie dodatkowych badań z krwi (m.in. OB, CRP, czynnik reumatoidalny).

Ostroga piętowa - leczenie

Postawą leczenia ostrogi piętowej jest ograniczenie czynników predysponujących do przeciążania tkanek w ich okolicy. Długofalowo wskazana jest redukcja masy ciała oraz dobór wygodnego obuwia (adidasy). Ponadto konieczne jest czasowe ograniczenie aktywności fizycznej silnie przeciążającej rozcięgno podeszwowe i ścięgno Achillesa (biegania, długich wycieczek górskich).

Leczenie domowe

Do metod zapalenia rozcięgna podeszwowego zalicza się przede wszystkim poranny automasaż rozluźniający powięzi podeszwowej. Masaż można wykonać za pomocą piłeczki to tenisa ziemnego lub małej butelki wypełnionej wodą. Stopę należy masować na całej długości rozcięgna od stawów śródstopno-paliczkowych aż po brzeg przy przyczepie rozcięgna do kości piętowej. Zabieg powinien trwać około 5 minut. Dzięki temu napięcie rozcięgna normalizuje się, a dolegliwości bólowe pięty zostają zredukowane. Domowe sposoby na ostrogę piętową uwzględniają ponadto zimne okłady bolesnej okolicy pięty, które można wykonać za pomocą kostek lodu.

Ćwiczenia na „ostrogi piętowe”

Rehabilitacyjne leczenie „ostrogi piętowej” (a w rzeczywistości tkanek miękkich przyczepiających się do kości piętowej) obejmuje ćwiczenia rozciągające rozcięgna podeszwowe oraz mięsień trójgłowy łydki. Aby ćwiczenia były wykonywane w sposób prawidłowy, wskazane jest udanie się do fizjoterapeuty, który pokaże technikę ćwiczeń i poprawi ewentualne błędy. W niektórych przypadkach (u osób uprawiających sport) konieczne jest uzupełnienie terapii o manualne rozpracowanie mięśni łydki i podeszwy stopy. Celem jest niwelacja nadmiernych napięć skumulowanych przez zbyt ciężkie treningi i zaniedbywanie okresów regeneracji. W ten sposób zwiększamy pewność, że „ostrogi piętowe” nie powrócą po wznowieniu intensywnych treningów biegowych. Terapia manualna jest wykonywana przez fizjoterapeutę, najczęściej 2-3 razy w tygodniu.

Wkładki ortopedyczne na „ostrogi piętowe”

Jeżeli w trakcie wizyty ortopeda wykryje wady stóp, które zaburzają prawidłowe przetaczanie stopy i nadmiernie przeciążają rozcięgno podeszwowe i/lub ścięgno Achillesa, może okazać się konieczne wykonanie korygujących wkładek ortopedycznych. Wkładki ortopedyczne nie tylko korygują nieprawidłowe ustawienie stopy, ale także poprawiają komfort podczas chodzenia dzięki miękkim materiałom amortyzującym pod piętą.

Fala uderzeniowa

Fala uderzeniowa to jeden z zabiegów fizykoterapeutycznych, którego celem jest rozbicie patologicznych tkanek przyczepu rozcięgna oraz naturalna stymulacja procesów gojenia i przebudowy tych tkanek. Zabieg falą uderzeniową polega na przykładaniu głowicy urządzenia generującego falę mechaniczną do bolesnej okolicy pięty. Z tego powodu terapia nie zawsze należy do przyjemnych - szczególnie u pacjentów z niskim progiem odczuwanego bólu. Należy pamiętać, aby tę formę leczenia wprowadzać w fazie przewlekłej schorzenia, a unikać jej wdrażania w fazie ostrej (kiedy poziom bólu jest najwyższy). Pojedynczy zabieg trwa około 5-7 minut. Zabieg należy powtarzać co około 5-7 dni. Złagodzenie dolegliwości bólowych pięty powinno nastąpić po około 3-6 zabiegach falą uderzeniową.

Ostrzykiwanie „ostrogi piętowej” środkiem sterydowym – czy jest bezpieczne?

Ostrzykiwanie rozcięgna podeszwowego czy ścięgna Achillesa sterydem w okolicy ostrogi piętowej nie jest obecnie zalecaną formą leczenia i należy unikać tej formy terapii. Środki sterydowe mogą osłabiać strukturę ścięgna lub więzadła, zwiększając ryzyko ich zerwania.

Leczenie operacyjne

W przypadku ostrogi piętowej górnej towarzyszącej naderwaniom Achillesa lekarz ortopeda może zadecydować o chirurgicznym oczyszczeniu przyczepu ścięgna (usunięciu ostrogi). W przypadku ostrogi piętowej dolnej zabieg chirurgiczny wykonuje się bardzo rzadko - gdy ostroga jest bardzo duża i faktycznie może podrażniać tkanki miękkie pięty. W większości przypadków wystarczające okazuje się leczenie zachowawcze zapalenia rozcięgna podeszwowego odpowiedzialnego za ból pięty w jej dolno-przyśrodkowej części.

Kasia z recepcji

Masz dodatkowe pytania dotyczące leczenia „ostrogi piętowej”? Niepokoi Cię, że dolegliwości bólowe nadal się utrzymują pomimo realizowania zaleceń otrzymanych od innych specjalistów? Umów wizytę i skonsultuj przebieg leczenia u jednego z naszych doświadczonych ortopedów.

Umów wizytę u ortopedy