Artroskopia stawu skokowego

Czym jest artroskopia stawu skokowego?

Artroskopia jest zabiegiem małoinwazyjnym (ze zmniejszonym ryzykiem dla pacjenta) umożliwiającym przeprowadzenie wielu procedur chirurgicznych w obrębie stawu skokowego. Ortopeda wykonuje kilka niewielkich punktowych nacięć (5-8 mm) zwanych portalami, przez które wprowadza narzędzia chirurgiczne oraz miniaturową kamerę (artroskop). Obraz wnętrza stawu rejestrowany przez kamerę jest obserwowany przez ortopedę na ekranie monitora w czasie rzeczywistym. Dzięki temu możliwe jest sprawne przeprowadzenie operacji bez konieczności otwierania stawu. Blizny po zabiegu są niewielkie, a po odpowiednim opracowaniu przez fizjoterapeutę, kilka miesięcy po zabiegu stają się prawie niezauważalne.

Artroskopia może obejmować struktury stawu skokowego górnego (skokowo-goleniowego) i/lub podskokowego (skokowo-piętowego).

Najczęstsze wskazania do zabiegu

• Ubytki chrzęstno-kostne (OCD, osteochondral defect) bloczka kości skokowej objawiające się bólem w środku stawu skokowego w trakcie obciążania kończyny. Artroskopowo można zaopatrzyć głównie ubytki na przednio-przyśrodkowej stronie bloczka kości skokowej, ubytki głębkiej położone mogą wymagać wykonania osteotomii kostki przyśrodkowej,
• Zespoły wklinowania i konfliktu przedniego powodowane przez: przerost błony maziowej, zmiany bliznowate i/lub patologiczne wyrośla kostne (osteofity). Konflikt przedni objawia się bolesnym ograniczeniem zgięcia grzbietowego stopy, bardzo często stanowi powikłanie nieprawidłowo leczonego skręcenia stawu skokowego,
• Zespół konfliktu tylnego powodowany np. przez bolesną dodatkową kostkę trójkątną lub wyrostek Stieda. Typowym objawem konfliktu tylnego jest ograniczenie zgięcia podeszwowego stopy z bólem odczuwanym w tylnej okolicy stawu skokowego. Patologia ta często występuje u tancerek, baletnic,
• Mechaniczna niestabilność stawu skokowego – możliwość artroskopowej naprawy wybranych więzadeł,
• Chrzęstniakowatość maziówkowa, – gromadzenie się wolnych ciał chrzęstnych i chrzęstno-kostnych wywodzących się z chorobowo zmienionych kosmków błony maziowej.
• Zwyrodnienie stawu skokowego,
• Wybrane patologie ścięgien, np. zwichanie ścięgien mięśni strzałkowych.

Kasia z recepcji

Umów wizytę u ortopedy lek. med. Roberta Panikowskiego, który dokładnie zbada Twój staw skokowy i oceni czy konieczne będzie wykonanie zabiegu artroskopii. W przypadku kwalifikacji do zabiegu ten sam lekarz przeprowadzi operację w jednym z krakowskich szpitali.

Zarezerwuj wizytę u ortopedy

Jak wygląda przygotowanie do zabiegu?

W ciągu 2 tygodniu przed operacją należy wykonać badania zlecone w ramach kwalifikacji anestezjologicznej. W dniu artroskopii na minimum 6 godzin przed operacją nie należy nic jeść. U pań wskazane jest zmycie lakieru z paznokci oraz usunięcie makijażu. Wszystkie szczegółowe wskazówki dotyczące przygotowania do artroskopii są przekazywane przez lekarza ortopedę, lekarza anestezjologa oraz pozostały personel medyczny.

Jak przebiega zabieg artroskopii stawu skokowego?

W większości przypadków artroskopię stawu skokowego przeprowadza się w znieczuleniu podpajęczynówkowym. Na sali operacyjnej lekarz anestezjolog wstrzykuje lek do kanału kręgowego pacjenta, co skutkuje zniesieniem czucia od pasa w dół na czas trwania zabiegu. Pacjent może pozostać świadomy i oglądać przebieg artroskopii na ekranie monitora. Jeśli natomiast pacjent wolałby przespać operację, lekarz anestezjolog podaje odpowiednie leki ułatwiające drzemkę. W niektórych przypadkach lekarz anestezjolog może podjąć decyzję o zastosowaniu znieczulenia ogólnego lub miejscowego polegającego na regionalnym znieczuleniu nerwów zaopatrujących operowaną okolicę.

Następnie lekarz ortopeda pozycjonuje staw skokowy w lekkiej dystrakcji celem zwiększenia przestrzeni pomiędzy powierzchniami stawowymi. Następnie ortopeda przygotowuje portale artroskopowe, przez które wprowadza kamerę oraz narzędzia chirurgiczne. Staw skokowy jest ponadto wypełniany solą fizjologiczną, co m.in. ułatwia usuwanie ze stawu wolnych fragmentów patologicznych tkanek wycinanych przez przyrząd nazywany shaver’em.

W wybranych procedurach ortopeda może przejść do etapu tzw. „suchej artroskopii”, która pozwala np. na stabilne ułożenie wszczepu w miejsce ubytku chrzęstno-kostnego.

Przykładowe procedury, które może wykonać ortopeda w ramach artroskopii stawu skokowego:

• usunięcie przerośniętej błony maziowej, zbliznowaceń, osteofitozy,
• usunięcie wolnych ciał chrzęstnych, chrzęstno-kostnych,
• usunięcie bolesnej kostki trójkątnej lub wyrostka Stieda,
• artroskopowa naprawa więzadła skokowo-strzałkowego przedniego (ATFL, anterior talofibular ligament),
• endoskopowe techniki pogłębiania bruzdy rowka ścięgien mięśni strzałkowych,
• artroskopowa artrodeza stawu skokowo-goleniowego lub podskokowego.

Ile trwa artroskopia stawu skokowego?

Zależnie od zakresu wykonywanych procedur, zabieg może trwać od około 40 minut do nawet 2 godzin.

Jak długo trzeba zostać w szpitalu?

Większość pacjentów może powrócić do domu dzień po operacji. Jeśli zastosowano znieczulenie ogólne, wypis ze szpitala może nastąpić nieco później. W trakcie pobytu w szpitalu każdy pacjent zostaje poinstruowany w zakresie prawidłowego chodzenia o kulach celem asekuracji. Jeśli przeprowadzona procedura operacyjna wymaga pełnego odciążenia stawu, informacja taka również zostanie przekazana przez ortopedę lub fizjoterapeutę.

Rehabilitacja po zabiegu

Zabieg operacyjny, jakim jest artroskopia stawu skokowego, wiąże się z okresem rekonwalescencji potrzebnym do wygojenia się tkanek, przywrócenia zakresu ruchomości stawu, wzmocnienia mięśni kończyny dolnej oraz reedukacji chodu.

Czas rehabilitacji oraz protokół postępowania może różnić się zależnie od procedur przeprowadzonych w ramach artroskopii. Przykładowo, dłuższa rekonwalescencja czeka pacjenta, u którego zaopatrzono uszkodzenie chrząstki stawowej. Szczególnie jeśli zastosowano matryce kolagenowe, pacjent musi odciążać operowaną kończynę do czasu uzyskania integralności wszczepu. Powrót do sportu może w tym wypadku nastąpić dopiero w około 12 miesiącu po operacji. Natomiast jeśli artroskopia obejmowała jedynie usunięcie przerośniętej błony maziowej, pacjent może od razu obciążać nogę (w granicach tolerancji bólowej we wczesnym okresie pooperacyjnym), w związku z czym powrót do aktywności fizycznej może nastąpić już w 3 miesiącu po zabiegu.

Jak złagodzić dolegliwości bólowe po zabiegu?

Jak po każdym zabiegu ortopedycznym, zaleca się stosowanie zimnych okładów w obrębie operowanego stawu, a także wysokie ułożenie kończyny. Zapobiega to gromadzeniu się obrzęku i ogranicza bolesność stawu skokowego.

Powikłania po artroskopii stawu skokowego związane z infekcją operowanego stawu zdarzają się bardzo rzadko. Warto jednak pamiętać o właściwym postępowaniu w razie ich wystąpienia. Jeśli w ciągu kilku pierwszych dni po artroskopii zaobserwujesz wzmożoną bolesność i obrzęk stawu, które nie ustępują po lekach przeciwbólowych, a także odnotujesz podwyższoną temperaturę ciała (38 stopni i więcej), zgłoś się na pilną konsultację ortopedyczną.

Wizyty kontrolne po zabiegu artroskopii

Po artroskopii stawu skokowego konieczne są wizyty kontrolne u ortopedy, których celem jest kontrola efektów leczenia oraz uzyskanie zaleceń zależnych od aktualnego stanu funkcjonalnego operowanej nogi.